کنکاش در نمای ساختمان ها
امروزه تأثیر مناظر با توجه به ارتباط تنگاتنگی که میان افراد و اطرافشان وجود دارد ، بیش از هر زمان دیگر قابل توجه است و می تواند به شکل محسوس یا نامحسوسی سبب بروز رفتارهای اجتاعی گوناگونی شود و گاه این تاثیر تا جایی است باعث صعود قیمت های برخی مناطق و ارجحیت آن ها نسبت به مناطق دیگر می شود.
کاربری ؛ تعیین کننده نمای ظاهری بنا
با نگاهی گذرا به گذشته و ترکیب بناهای قدیمی به یاد می آوریم ، ارتفاع کم و یک یا دو طبقه بودن و معماری ای که نعطف به درون گرا بودن بناها بود، از خصایص بناها شمرده می شد. داشتن حیاط مرکزی و پنجره های رو به داخل ساختمان، ویژگی نماهای درونی را به بناها می بخشید و در کل در قسمت خارجی و ظاهر بنا نمای خاصی به چشم نمی خورد و کل نما معطوف به حیاط مرکزی یا داخل می شد. در ایام یاد شده با نگاهی به جوامع دیگر می توان یک جمع بندی کلی در خصوص نماها و ترکیبات ظاهری بناهای به دست آورد و آن سطحی بودن نماها در آن دوره در جوامع دیگر است. در واقع ساده بودن و سطحی طراحی شدن آن ها با پلان های یک یا دو طبقه نمایشگر بود ، از ویژگی های آن دوره است که موجب شد جوامع به تیپ سازی و همگون خاصی گرایش یابند. به طور مثال ، در یک خیابان یک منظر کلی و کاملاً شبیه به هم از ساختمان ها به چشم می خورد و تنها اماکن خاص همچون کلیساها و عمارات در این بین مستثنا می شدند. اگر بخواهیم مقایسه ای کوچک میان جوامع دیگر و ایران در گذشته داشته باشیم به یک جمله بسنده می کنیم و آن اینکه کاربری در واقع تعیین کننده نمای ظاهری بنا به شمار می رفت.
ارتباط نما با موقعیت اقلیمی
شاید خالی از لطف نباشد ؛ با اشاره به جزئیات و تاثیراتی که نماها در مقیاس کوچک ولی با اثر بخشی فراوان به جای می گذارند ، بحث را ادامه می دهیم. تا به حال فکر کرده اید چطور نام یک کمپوزیسیون را می توان خوش ترکیب نهاد، پاسخ های چندی در این خصوص می توان یاد کرد، ولی در اینجا یکی از مهمترین آنها را بر می شماریم: زمانی که به یک نما نگاه می کنیم ، انتظار همگنی خاصی که از ابتدا تا انتها رفته است، داریم و اگر به چنین امری توجه شده باشد ، ما شاهد یک کمپوزیسیون خوش ترکیب خواهیم بود.
داخل یک محل مسکونی خود به قسمت هایی تقسیم می شود. برای مثال؛ خواب سراسر شیشه ای مکان محفوظی به حساب نمی آید و امنیت روانی حتمی ایجاد نمی کند؛ حتی اگر مزین به پرده باشد ، بنابراین استفاده از ترکیب خاص در ظاهر نما باید در هماهنگی قطعی با کاربری داخلی آن باشد تا شکل صحیحی به این امر ببخشید. نکته بعدی و ارتباط نما با دیگر مسائل به موقعیت اقلیمی خاص اشاره دارد. در واقع یک نمای حساب شده قطعاً از لحاظ اقلیمی هم مورد بررسی صحیح قرار می گیرد و ساختمانی که سراسر شیشه ای است و دارای عمق زیاد هم نیست در فصول مختلف سال مشکل گرما و سرما و تهویه مطبوع را خواهد داشت و این تطبیق با مسائل اقلیمی از نقطه نظر بسیار مهم به ذهن متبادر می شود. اگر خیلی ریز و موشکافانه هم بتوان سخنی به این موضوع اضافه کرد ، این نکته که برخی فضاها مانند حمام یا سرویس های بهداشتی از ظاهر ساختمان پوشیده به چشم بخورد ، بسیار کار اصولی و صحیحی است ، زیرا در برخی بناها به وفور دیده شده که پنجره های این قسمت ها از ظاهر ساختمان مشخص و حتی رفت و آمد افراد هم گاهی معلوم می باشد و این امر را خیلی پسندیده نمی توان دانست.
اهمیت و نقش جنس مصالح در ساختمان
برای به اتمام رساندن جزئیات نما، به اهمیت جنسی که در ترکیبات نما به کار می رود اشاره ای کوتاه می کنیم . همان طور که قبلاً یادکردیم ، جنس نما از لحاظ شرایط اقلیمی می تواند بسیار موثر باشد و باید گفت ؛ جنس در بناهایی که مستقیماً از وضعیت آب و هوایی متاثر است نقش بسزا و در واقع اصلی را ایجاد می کند. مناطقی با بارش های وسیع و پی در پی کاملاً متفاوت با محیطی است که تابش نور مستقیم آفتاب از همیشگی ترین خصوصیات آنجاست و تفاوت این دو تعیین کننده ترکیبات ساختی بنا است.
یکی دیگر از مهم ترین نقش هایی که جنس بنا ایفا می کند ، در زمینه ای است که ممکن است چنانچه صحیح تعیین نشده باشد حتی خسارات بسیاری را به همراه داشته باشد. پدیده های خطر آفرین طبیعی همچون زلزله ، توفان و لغزش های لایه های زمین می توانندخط جدی برای جان و مال انسان ها به دنبال داشته باشند. در این میان رویداد زلزله در طول تاریخ آثار غیر قابل جبرانی را به همراه داشته است و در حال حاضر پیشرفت های علم مهندسی ساخت و ساز بناها و به کارگیری اصول و ضوابط پیشگیری ، خسارات ناشی از زلزله را به حداقل ممکن رسانیده است. نحوه نصب و همین انتخاب صحیح ترکیبات جنس نما و در کل همه اجزای بنا از عوامل موثری است که در بروز خطرات ، نوعی پیشگیری به حساب می آید.